कंसत, मावळ परिसरात तरुणांमध्ये वाढते हार्ट अरेस्टचे प्रमाण – नवीन ‘सायलेंट किलर’ म्हणून चिंता #MahavirHospitalKamshet #DrVikeshMutha

विशेष प्रतिनिधी | आरोग्य विश्लेषण | डॉ. विकेश मुथा, महावीर हॉस्पिटल, कामशेत

---

कामशेत (मावळ): “हसत-खेळत असलेला तरुण अचानक कोसळला” — अशा बातम्या आता केवळ शहरापुरत्याच मर्यादित नाहीत.
मावळ, कर्जत, लोनावळा, कामशेत परिसरात तरुणांमध्ये अचानक हार्ट अरेस्टची प्रकरणं वाढत आहेत, असा गंभीर इशारा महावीर हॉस्पिटल, कामशेत येथील डॉ. विकेश मुथा यांनी दिला आहे.

“वय १८ ते ४० या गटात अचानक हार्ट बंद पडण्याच्या घटना वाढत आहेत. अनेक वेळा कोणतेही लक्षण नसते… आणि मृत्यू काही सेकंदांत होतो,” — डॉ. मुथा.

---

हार्ट अटॅक नव्हे, ‘हार्ट अरेस्ट’ – फरक समजून घ्या

सामान्य समजुतीप्रमाणे छातीत दुखणे म्हणजे हार्ट अटॅक. पण हार्ट अरेस्ट वेगळा आणि अधिक घातक.

• हार्ट अटॅक – हृदयाला रक्तपुरवठा कमी होणे

• हार्ट अरेस्ट – हृदयाची इलेक्ट्रिकल सिस्टीम अचानक बंद पडणे
  यामुळे हृदय काही सेकंदात थांबते आणि मेंदूला ऑक्सिजन पुरवठा थांबतो.

---

मावळातील तरुणांमध्ये धोका का वाढतोय?

डॉ. मुथा यांच्या मते, या भागात तरुणांमध्ये खालील कारणांनी धोका वाढतो आहे:

1) ताणतणाव आणि झपाटलेली जीवनशैली

नोकरीचा ताण, अभ्यासाचा दबाव, सतत रात्री जागरण.

2) जीममध्ये अति-प्रशिक्षण व सप्लिमेंटचा गैरवापर

बॉडी बनवण्याच्या नादात अत्याधिक व्यायाम, एनर्जी ड्रिंक, स्टेरॉइड्सचा वापर.

3) दारू, सिगारेट आणि पार्टी कल्चर

हृदयाच्या इलेक्ट्रिकल सिस्टीमवर थेट परिणाम.

4) उघड न पडलेले जन्मजात हृदयरोग

अचानक कोसळण्याचे हे मोठे कारण.

5) व्हायरल इन्फेक्शननंतरचे हृदय कमजोर होणे

ताप गेल्यावरही ४–६ आठवडे शरीराला विश्रांतीची गरज असते.

---

कुठली लक्षणं हलक्यात घेऊ नयेत?

तरुणांनी खालील लक्षणांकडे विशेष लक्ष द्यावे:

• छातीमध्ये विचित्र ताण किंवा दडपण

• श्वास घेण्यास त्रास

• अचानक चक्कर येऊन बेशुद्ध पडणे

• धडधड वाढणे

• थकवा, कमजोरी

• घरात कुणाला अचानक हार्ट अरेस्टचा इतिहास

“व्यायाम करताना एकदाही बेशुद्ध पडले तर तात्काळ तपासणी आवश्यक,” — डॉ. मुथा.

---

आपत्कालीन क्षणी काय करावे? जीव वाचवणारे ४ नियम

१) व्यक्तीला हलवा, आवाज द्या – प्रतिसाद आहे का तपासा

२) लगेच हॉस्पिटल/१०८ ला फोन करा

३) CPR सुरू करा – छातीवर सतत, जोरात दाब

४) AED मशीन असेल तर वापरा (जीम, मॉल, स्कूलमध्ये असणे गरजेचे)

“योग्य वेळी CPR मिळाल्यास मृत्यू होण्याची शक्यता निम्मी होते,” डॉ. मुथा सांगतात.

---

तरुणांनी स्वतःचे हृदय कसे सुरक्षित ठेवावे?

• दरवर्षी किमान एकदा हार्ट चेक-अप

• बहुतेकांना योग्य असणारा मध्यम व्यायाम

• दारू-सिगारेटपासून दूर

• रात्रीची झोप, पाणी, ताण नियंत्रण

• कोणत्याही तापानंतर किमान २ आठवडे जड व्यायाम टाळा

---

महावीर हॉस्पिटल, कामशेत – मावळातील उभारी देणारे आपत्कालीन केंद्र

कामशेतसह संपूर्ण मावळ परिसरात २४×७ इमर्जन्सी सेवा, ECG, मॉनिटरिंग, प्राथमिक हृदय उपचार आणि आवश्यकता भासल्यास जलद रेफरल सुविधा उपलब्ध.

“हार्ट अरेस्टचे प्रमाण कमी करायचे असेल तर जागरूकता आणि तपासणी हेच सर्वात मोठे शस्त्र आहे,” — डॉ. विकेश मुथा.

---

थोडक्यात…

सडन कार्डियाक अरेस्ट आता केवळ वृद्धांचा आजार नाही.
तरुणांच्याही जीवाला तो पडणारा घातक फटका आहे.
जागरूकता, तपासणी आणि तातडीची CPR प्रतिक्रिया — तीन गोष्टी हजारो तरुणांचे जीव वाचवू शकतात.

---

📍 स्थानिक वाचकांसाठी संपर्क

महावीर हॉस्पिटल, कामशेत
ओल्ड पुणे-मुंबई हायवे, कामशेत मार्केटजवळ
📞 8999365178